Anksiyete kişinin fonksiyonelliğini bozuyorsa tedbir alınmalı! Uzmanlar, belirli seviyedeki anksiyetenin kişiyi motive edebildiğini tabir ediyor.
Kaygının her vakit olumsuz bir his olmadığını belirten uzmanlar belirli seviyedeki anksiyetenin kişiyi motive edebildiğini söylüyor.
Anksiyetenin kişinin fonksiyonelliğini bozmaya başladığında tedbir alınması gerektiğini vurgulayan Uzman Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar, “Kaygıyı anlamaya çalışırken öncelikle tasanın kaynağındaki kanıyı fark etmek, ayırt etmek çok büyük ehemmiyet taşıyor.” dedi. ‘Düşünmemeye çalış’ üzere telkinlerin ise şahısta yetersizlik hislerini artırabileceğini aktaran Gökpınar, korku ile baş etmede fizikî aktiviteler, dikkat dağıtıcı etkinlikler ve fikir farkındalığının tesirli prosedürler olduğuna dikkat çekti. Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezi Uzman Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar, anksiyete, anksiyete ile baş etme yolları ve tedavi seçenekleri hakkında bilgi verdi.
Belli seviyedeki anksiyete motive edici olabilir…
Anksiyetenin ekseriyetle olumsuz olarak algılanan bir durum olduğunu lisana getiren Uzman Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar, “Ancak bu olumsuz yaşantılarla, hislerle birlikte vakit zaman bizim için aslında kollayıcı, bizi bir şeylere tedbir almaya bir nevi yönlendiren bir his.” dedi.
Sınav korkusu yaşayan bir kişinin telaşının aşikâr bir seviyede kalmasının kişiyi motive ederek imtihana çalışmak için daha fazla vakit ayırmasını sağladığını söz eden Gökpınar, “Anksiyete kişinin fonksiyonelliğini bozduğu noktada tedbir alınması gerekir. Korku artık o seviyesi aştığında, çalışmaya yönlendirici değil, tam karşıtı konsantrasyonu, odaklanmayı, çalışmayı zorlaştıracak bir noktaya gelir. Bu üzere durumlarda anksiyeteyi denetim etme, anksiyete ile baş etme yollarının ehemmiyet kazanıyor.” biçiminde konuştu.
Kaygının kaynağındaki kanıyı fark etmek büyük ehemmiyet taşıyor
Kişilerin ekseriyetle fonksiyonellikleri bozulmaya başladığında tedavi arayışı içinde olduklarını kaydeden Uzman Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar, “Kişi bir şeylere karşı dehşet yaşama şikayeti ile bizlere başvurabiliyor. Burada değerli olan, kişinin yaşanan olaya karşı olan kanıları, yani kişiyi asıl olarak kaygılandıran niyet. Kişi asansöre binerken tasa yaşıyorsa, asansörün kendisi mi, asansörü görmek mi, yoksa ‘ya asansörde kalırsam, ya çıkamazsam, ya birisi gelip beni kurtaramazsa’ üzere o ana ya da o olaya atfettiği kanıların ayırt edilmesi gerekiyor.” dedi.
Kişilerin spesifik bir olayı örnek göstererek yardım istemesinin altında, farklı durumlar bulunabileceğine dikkat çeken Gökpınar, şöyle devam etti:
“Neden, imtihan korkusu olabilir, rastgele bir duruma karşı anksiyete yahut toplumsal anksiyete olabilir. Örneğin, tasası nedeniyle okulda sunum yapamadığını söyleyen birinde kaygılandığı asıl şeyin ne olduğunu anlamaya çalışırız. İstediği kadar âlâ performans sergileyememesi ya da tahminen rezil olma telaşı, ‘bildiklerimi aktaramayacağım, herkes benim yetersiz olduğumu düşünecek’ üzere birtakım algılar, fikirler ortaya çıkabiliyor. Tam bu noktada, olayı ve kanıyı ayırt etmek ve o niyetin farkına varabilmek çok büyük kıymet taşıyor. Zira şunu biliyoruz ki o niyetler aslında bizim hislerimizi oluşturuyor. O hisler da bizim sonraki davranışlarımıza ya da o anki davranışlarımıza taraf veriyor. Münasebetiyle tasayı anlamaya çalışırken öncelikle tasanın kaynağındaki kanıyı fark etmek, ayırt etmek çok büyük ehemmiyet taşıyor.”
Telkinler bireylerin yetersizlik hislerini pekiştirebilir!
Kaygıyı azaltmak için kitap okumak, bir şeyler izlemek üzere dikkat odağını değiştirecek aktiviteler ile küçük antrenmanlar yapmanın önerilebildiğini kaydeden Uzman Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar, “Elbette fizikî aktivite genel olarak tasa ile baş etmede hayli tesirli usullerden biri.” dedi.
Düşünceyi yönlendirmenin ve fark etmenin değerini yineleyen Gökpınar, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Şunu da unutmamak lazım ki düşünmemeye çalışmak çok tesirli bir usul değil. Zira bir şeyi düşünmemeye çalıştığınız vakit aslında hâli hazırda düşünüyor oluyorsunuz. Danışanlar da ekseriyetle etraflarından duydukları bu usul telkinlerden yakınırlar. ‘Düşünmemeye çalış’ yahut ‘bunda kaygılanacak ne var, o denli düşünme’ üzere telaffuzlar, tam zıddı uygun hissettirmek yerine vakit zaman bireylerin yetersizlik hislerini da pekiştirebilir. Zira düşünmemek o anda kişinin elinde olan bir usul değil. Kişinin niyetlerinin davranışa dönmesi ya da kaçınmalara dönmesinin engellenmesi değerlidir. Hasebiyle bu tip durumlarda aile ve yakın etrafın telkinlerden mümkün olduğunca uzak durup, telaş yaşayan kişiyi anlamaya dinlemeye yönelmesi tavsiye edilir” (BSHA – Bilim ve Sıhhat Haber Ajansı)
